Toprak heykeller, naturel araç-gereç ve unsurlar kullanılarak açılan bir sanat türüdür. Çoğu zaman dış mekan ortamlarına yerleştirilirler ve dünya genelinde muhtelif değişik yerlerde bulunabilirler.
Toprak heykeller kayalar, ahşap ve bitkiler de dahil olmak suretiyle muhtelif malzemelerden yapılabilir. Ek olarak aşınma ve hava koşulları şeklinde naturel süreçler kullanılarak da oluşturulabilirler.
Yeryüzü heykelleri soyut veya figüratif olabilir ve hem ustalaşmış sanatçılar bununla beraber amatör meraklılar tarafınca yaratılabilir. Çoğu zaman bir yer duygusu yaratmak için kullanılırlar ve hem de sanatçının şahsi inançlarını ya da fikirlerini anlatım etmek için de kullanılabilirler.
Yeryüzü heykelleri her yaştan insanoğlunun keyif alabileceği benzeri olmayan ve güzel bir sanat biçimidir. Tabiat ile sanatın birbirine bağlılığını hatırlatıyorlar ve yaratıcı sürece bir bakış sunuyorlar.
| Hususiyet | Tarif |
|---|---|
| Dünyaya bağlı heykeller | Organik malzemelerle ya da naturel malzemelerle açılan ve naturel ortamlara yerleştirilen heykeller. |
| Tabiat ve sanat | Toprak heykellerde tabiat ve sanatın birleşimi, seyirciler için benzersiz ve görsel olarak cazibeli bir tecrübe yaratıyor. |
| Heykel | Toprak heykeller, naturel malzemelerin kullanması ve naturel ortamlara yerleştirilmesi açısından benzersiz bir heykel biçimidir. |
| Arazi sanatı | Yeryüzü heykelleri çoğu zaman naturel ortamda yaratılan bir sanat türü olan arazi sanatının bir biçimi olarak sınıflandırılır. |
| Etraf sanatı | Dünyaya bağlı heykeller hem de çevreyle etkileşimde bulunmak ve çevreyi iyileştirmek amacıyla yaratılan bir sanat türü olan etraf sanatının bir biçimi olarak da sınıflandırılabilir. |
II. Yere Bağlı Heykeller
Dünyaya bağlı heykeller yüzyıllardır ortalıkta dolaşıyor sadece arazi sanatı hareketinin bir parçası olarak 1960'larda ve 1970'lerde popülerlik kazandılar. Bu hareket, çoğu zaman çevrede bulunan malzemeleri kullanarak, naturel ortamlarda büyük ölçekli heykeller yaratan sanatçılar tarafınca karakterize edildi. Dünyaya bağlı heykeller çoğu zaman mekana özgüdür, doğrusu muayyen bir konumda olacak ve çevredeki ortamla etkileşime girecek biçimde tasarlandılar.
Yere bağlı en meşhur heykellerden bazıları içinde Robert Smithson'un Spiral Jetty (1970), Michael Heizer'ın Double Negative (1969-70) ve Christo ve Jeanne-Claude'un Running Fence (1976) bulunmaktadır. Bu heykeller güzellikleri ve sanat ile tabiat içinde diyalog yaratma kabiliyetleri sebebiyle övgüyle karşılandı. Sadece hem de çevresel tesirleri ve gerekseme duydukları kaynak miktarı sebebiyle de eleştiriliyorlar.
Tartışmalara karşın, bugün sanatçılar tarafınca toprağa bağlı heykeller yaratılmaya devam ediyor. Bu heykeller sanatı deneyimlemenin ve naturel dünyayla irtibat kurmanın benzeri olmayan bir yolunu sunuyor.
III. Yere Bağlı Heykel Türleri
Her biri kendine has özelliklere haiz, pek oldukca değişik türde toprak heykel vardır. En yaygın toprak heykel türlerinden bazıları şunlardır:
- Arazi sanatı
- Etraf sanatı
- Hafriyat işleri
- Organik heykeller
- Yer yöntemleri
Her tür toprağa bağlı heykelin kendine has araç-gereç, teknik ve süreçleri vardır. Örnek olarak arazi sanatı, çevredeki ortama ahenk elde eden heykeller yaratmak için çoğu zaman kayalar, ağaçlar ve bitkiler şeklinde naturel malzemeleri kullanır. Etraf sanatı ise çevreden öne çıkan heykeller yaratmak için çoğunlukla beton, metal ve cam şeklinde insan yapımı malzemeleri kullanır.
Hafriyat işleri çoğu zaman toprağın kazılması ya da tekrar düzenlenmesiyle açılan büyük ölçekli heykellerdir. Organik heykeller, aşınma ya da hava koşulları şeklinde naturel süreçler kullanılarak açılan heykellerdir. Yer yöntemleri, naturel manzarayı değiştirerek açılan heykellerdir.
Toprak heykeller, halka aleni parklardan bahçelere ve hususi koleksiyonlara kadar muhtelif ortamlarda bulunabilir. Kırsal alanlarda ve kentsel alanlarda da bulunabilirler.
IV. Toprak Heykellerinde Kullanılan Malzemeler
Yeryüzüne bağlı heykeller, aşağıdakiler de dahil olmak suretiyle muhtelif malzemelerden yapılabilir:
- Taş
- Odun
- Metal
- Beton
- Bardak
- Plastik
- Kumaş
- Kil
Yere bağlı bir heykelde kullanılan malzemelerin tarzı, sanatçının gösterimi, heykelin yeri ve bütçe şeklinde muhtelif faktörlere bağlı olabilir.
V. Toprak Heykellerinde Kullanılan Teknikler
Yere bağlı heykeller yaratmak için kullanılabilecek muhtelif teknikler vardır. En yaygın tekniklerden bazıları şunlardır:
- Kalıplama ve döküm
- Oymacılık
- Kazma
- İstifleme
- Aşınma
Her tekniğin kendine has avantajları ve dezavantajları vardır. Kalıplama ve döküm, karmaşa şekillerin oluşturulmasına imkan tanır, sadece naturel bir manzara elde etmek zor olabilir. Oyma daha realist heykeller yaratabilir sadece daha zor ve vakit alıcı bir süreçtir. Kazmak büyük ölçekli heykeller yaratabilir sadece hem de tehlikeli ve yıkıcı da olabilir. İstifleme, muhtelif değişik şekiller kurmak için kullanılabilecek nispeten bayağı bir tekniktir. Aşınma, zaman içinde heykel yapımında kullanılabilecek naturel bir süreçtir.
Tekniğin tarzı sanatçının istediği sonuçlara ve mevcut malzemelere bağlı olacaktır.
VI. Yere Bağlı Heykellerin Yerleştirilmesi
Dünyaya bağlı heykeller hem iç bununla beraber dış mekanlarda muhtelif ortamlara yerleştirilebilir.
İç mekanda toprağa bağlı heykeller galerilere, müzelere ya da hususi evlere yerleştirilebilir. Yerde, kaidelerde ya da raflarda sergilenebilirler.
Aleni havada, toprağa bağlı heykeller parklara, bahçelere ya da öteki naturel ortamlara yerleştirilebilir. Peyzajla bütünleştirilebilir ya da daha bariz bölgelere yerleştirilebilirler.
Yere bağlı bir heykelin yerleştirilmesi genel tesirini etkileyebilir. Örnek olarak göz alıcı bir yere yerleştirilen bir heykel, daha ıssız bir yere yerleştirilen bir heykele bakılırsa daha dikkat cazibeli olacaktır.
Yere bağlı bir heykelin yerleştirilmesi hem de çevresiyle etkileşim biçimini de etkileyebilir. Örnek olarak naturel bir ortama yerleştirilen bir heykel, kentsel bir ortama yerleştirilen bir heykele bakılırsa çevresiyle daha ahenkli görünebilir.
Netice olarak, toprağa bağlı bir heykel için en iyi yerleştirme, sanatçının vizyonuna ve heykelin gereksinimlerine en müsait olanıdır.
VII. Toprak Heykellerin Bakımı
Toprakla kaplı heykellerin iyi durumda kalmalarını sağlamak için tertipli bakım icap eder. Bu, hasarlı ya da aşınmış parçaların temizlenmesini, onarılmasını ve değiştirilmesini içerebilir. Bakım sıklığı heykelin türüne ve bulunmuş olduğu ortama bağlı olacaktır.
Örnek olarak ahşap ya da metalden yapılma heykellerin, taş ya da betondan yapılma heykellere bakılırsa daha sık temizlenmesi gerekecektir. Yüksek düzeyde kirlilik ya da vandalizm bulunan alanlarda bulunan heykellerin de daha sık temizlenmesi gerekecektir.
Temizlemenin yanı sıra, toprağa bağlı heykellerin de hasar görmesi niteliğinde onarılması ya da değiştirilmesi gerekebilir. Bunun sebebi hava koşulları, vandalizm ya da öteki faktörler olabilir. Ihtimaller içinde hasarları saptamak ve gerektiğinde bu tarz şeyleri onarmak ya da değiştirebilmek için lüzumlu adımları atmak amacıyla toprağa bağlı heykelleri tertipli olarak incelemek önemlidir.
Bu bakım ipuçlarını takip ederek, toprağa bağlı heykellerinizin seneler süresince iyi durumda kalmasını sağlamaya destek olabilirsiniz.
Yere Bağlı Heykellerin Yararları
Dünyaya bağlı heykeller aşağıdakiler de dahil olmak suretiyle bir takım avantaj sunar:
- Bir peyzajın güzel duyu çekiciliğini artırmaya destek olabilirler.
- İnsanların dinlenebileceği ve tabiatın tadını çıkarabileceği bir yer sağlayabilirler.
- Bir yer ve toplum duygusu yaratmaya destek olabilirler.
- Etraf sorunları hikayesinde farkındalık yaratabilirler.
- İnsanları sanat ve tarih hikayesinde eğitmek için kullanılabilirler.
Yeryüzündeki heykeller her türlü manzaraya kıymetli bir katkı olabilir ve hem çevreye bununla beraber onlardan hoşlanan insanlara birçok yarar sunar.
IX.
Dünyaya bağlı heykeller dünyanın her köşesinde bulunabilen benzeri olmayan ve büyüleyici bir sanat formudur. Organik dünyadan esin alan ve çevresiyle ahenkli sanat eserleri yaratmak isteyen sanatçılar tarafınca yaratılıyorlar. Toprak heykeller taş, ahşap, metal ve beton şeklinde muhtelif malzemelerden yapılabilir. Soyut veya mecazi olabilirler, büyük veya minik olabilirler. Boyutları ya da yöntemleri kesinlikle, toprağa bağlı heykeller daima her manzaraya güzel ve düşündürücü bir katkıdır.
Sual: Yere bağlı heykel nelerdir?
C: Yere bağlı heykel, kaya, ağaç ve su şeklinde naturel araç-gereç ve unsurlar kullanılarak açılan bir heykel türüdür.
Sual: Yere bağlı heykellerin değişik türleri nedir?
C: Yere bağlı heykellerin pek oldukca değişik türü vardır:
- Arazi sanatı
- Etraf sanatı
- Organik heykel
- Biyomorfik heykel
Sual: Yere bağlı heykellerin yararları nedir?
C: Dünyaya bağlı heykeller aşağıdakiler de dahil olmak suretiyle birçok yarar sağlayabilir:
- Organik bir çevrenin estetiğinin geliştirilmesine destek olabilirler.
- Bir yer ve hüviyet duygusu yaratmaya destek olabilirler.
- Etraf bilincini teşvik edebilirler.